Melatonina to hormon produkowany naturalnie przez szyszynkę – niewielki gruczoł zlokalizowany w mózgu. Odgrywa kluczową rolę w regulacji rytmu dobowego organizmu, czyli cyklu snu i czuwania. Produkcja melatoniny wzrasta wieczorem, osiągając szczyt w nocy, a następnie spada rano, kiedy organizm przygotowuje się do aktywności. Proces ten jest ściśle powiązany z ekspozycją na światło – w ciemności produkcja melatoniny wzrasta, natomiast światło, zwłaszcza sztuczne, może ją hamować.
Działanie melatoniny polega przede wszystkim na synchronizacji zegara biologicznego, co oznacza, że pomaga organizmowi dostosować się do cyklu dnia i nocy. Hormon ten wpływa na uczucie senności, co ułatwia zasypianie i poprawia jakość snu. Z tego powodu melatonina jest często stosowana jako naturalny środek wspomagający sen, szczególnie w przypadku osób cierpiących na zaburzenia snu, takich jak bezsenność czy zaburzenia rytmu dobowego, np. wynikające z pracy zmianowej lub podróży między strefami czasowymi. Melatonina ma także działanie antyoksydacyjne, co oznacza, że pomaga w zwalczaniu stresu oksydacyjnego w organizmie. Działa ochronnie na komórki nerwowe, co może mieć znaczenie w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Ponadto istnieją badania sugerujące, że melatonina może wzmacniać układ odpornościowy oraz regulować ciśnienie krwi.
Suplementacja melatoniną (dostępna w aptekach internetowych) jest szczególnie popularna wśród osób, które mają trudności z zasypianiem lub doświadczają jet lagu po podróżach lotniczych. Jest dostępna w różnych formach, takich jak tabletki, kapsułki czy spray. Należy jednak pamiętać, że melatonina nie jest środkiem nasennym – nie usypia natychmiast, lecz przygotowuje organizm do snu poprzez regulację jego naturalnego cyklu. Zaleca się jej stosowanie na około 30–60 minut przed snem w dawkach dostosowanych do indywidualnych potrzeb. Mimo że melatonina jest uważana za bezpieczną, jej nadmierne stosowanie może prowadzić do skutków ubocznych, takich jak bóle głowy, zawroty głowy, senność w ciągu dnia czy zmiany nastroju. Dlatego ważne jest, aby stosować ją zgodnie z zaleceniami i nie traktować jako długoterminowego rozwiązania problemów ze snem bez konsultacji z lekarzem.
Melatonina to kluczowy hormon regulujący cykl snu i czuwania. Jej działanie wspomaga naturalne zasypianie i poprawia jakość snu, co sprawia, że jest cennym wsparciem dla osób zmagających się z zaburzeniami rytmu dobowego. Jednak jej stosowanie powinno być dobrze przemyślane i dostosowane do indywidualnych potrzeb organizmu.